Eneco stadsverwarming verdoezelt mega winst

Twee jaar geleden is de Stichting Klimaat030 begonnen aan een procedure bij de ACM om de financiele gegevens van Eneco stadsverwarming boven water te krijgen. Na diverse tegenslagen zijn we uiteindelijk door ACM in het gelijk gesteld. Voor de komende jaren (incl.2023) heeft Eneco een bindende aanwijzing gekregen om financiele cijfers voortaan te gaan publiceren.
Inmiddels heeft Eneco de jaarverslagen over 2021 en 2022 online gezet.
Na analyse van de cijfers konden we onze ogen niet geloven maar het lijkt er toch echt op dat de winst over 2022 geen “bescheiden” 10 miljoen bedroeg maar 190 miljoen euro.

Hoe zit dat in elkaar ?

Volgens Eneco veranderde de inkoopprijs van warmte in 2022 nauwelijks (+1%) ten opzichte van 2021:

Dat zou goed kunnen kloppen doordat Eneco lang vooruit warmte inkoopt. Dat blijkt o.a. ook uit een analyse van de ACM van 30 maart 2022.
Onder andere uit de zgn. duurzaamheidsrapportages konden we opmaken dat er een afname was van de hoeveelheid ingekochte en geleverde warmte met ca. 20%. Dat is goed verklaarbaar als gevolg van de oorlog in Oekraine waardoor mensen uit angst voor hoge rekeningen minder zijn gaan stoken. Het gasverbruik liep toen ook met ca 25% terug.
Deze 20% krimp tezamen met de bijna ongewijzigde inkoopprijs zou moeten betekenen dat de inkoopkosten aan warmte in 2022 eveneens met ca. 20% gedaald zouden moeten zijn. Maar niets is minder waar, deze blijken ruim verdubbeld te zijn.

Deze toename is onverklaarbaar. De inkoopkosten zouden niet meer dan ca. 120 miljoen hebben moeten bedragen. Dat is ruim 180 miljoen minder dan er in de boeken staat.
Ondertussen had Eneco eind 2021 de (variabele) tarieven per GJ warmte voor 2022 al met 78% verhoogd. Dat werd door de ACM toegestaan vanwege de hogere gasprijs. Uiteindelijk betekent het dat de winst over 2022 geen 10 miljoen heeft bedragen maar ca. 190 miljoen euro. Een megawinst met een rendement van 35% over het geinvesteerde kapitaal.

35% nieuwbouw aangesloten op hoge temperatuur net

Bijna een jaar geleden schreven we al dat nog steeds 30% van de nieuwbouwwoningen worden aangesloten op het hoge temperatuur (HT) verwarmingsnet van Eneco.

We hebben nu weer een analyse gemaakt van het bestand op EP-online. Het bestand telt nu 950 woningen in Utrecht. Het aandeel woningen dat wordt aangesloten op het HT Eneco net blijkt nu gestegen tot 35%, dat is ruim 1 op de 3 woningen.

Dit gebeurt ondanks het feit dat de gemeente in verschillende beleidsstukken heeft aangegeven nog zo min mogelijk woningen te willen aansluiten op het HT net van Eneco. Maar uiteindelijk heeft de gemeente daar niets over te zeggen. Iets wat de gemeente wel zou kunnen doen is bijv. het afschaffen van de acceptatie van de kwaliteitsverklaring van Eneco. Daardoor zou aansluiting op het Eneco-net al wat onaantrekkelijker worden. Maar zelfs dat is voor wethouder Van Hooijdonk al een brug te ver. En zo komt er niets terecht van alle mooie groene beleidsstukken.
.

Burgeragendering energiezuiniger nieuwbouw

De gemeenteraad van Utrecht heeft ruim 2 jaar geleden de klimaatcrisis uitgeroepen. Voor zover bekend zijn daar nog geen concrete maatregelen uit voortgekomen waardoor de CO2 uitstoot op korte termijn zal afnemen.
Als het om energiezuiniger bouwen gaat loopt de gemeente Utrecht zelfs achter de feiten aan.
Om die reden zijn we een burgeragendering gestart met een viertal concrete maatregelen waarmee nieuwbouw aanzienlijk veel minder CO2 zal uitstoten.

De 4 maatregelen zijn:
1. de kwaliteitsverklaring stadsverwarming van Eneco niet meer accepteren
2. de TO-juli eis uit de BENG verlagen van 1,2 naar 1,0. De TO-juli heeft betrekking op de mate waarin er in de zomer een temperatuuroverschrijding te verwachten is. Landelijk is deze eis 1,2. Maar omdat het in steden in de zomer veel warmer kan worden (hitte-eiland) ligt het voor de hand dat deze eis in een stad als Utrecht lager is.
3 de BENG 2 eis te verlagen met 50%. De BENG 2 eis heeft betrekking op de hoeveelheid fossiele energie dat een bouwwerk gebruikt
4. de BENG 3 eis te verhogen met 50%. De BENG 3 eis heeft betrekking op het percentage duurzame energie waarmee een bouwwerk in zijn energiebehoefte voorziet.

De hoeveelheid energie die met deze maatregelen bespaard wordt staat ongeveer gelijk aan elektriciteitsproductie van 2 windmolens van 200 meter. Deze berekening gaat er vanuit dat Utrecht de komende jaren 60.000 nieuwe woningen wil bouwen.

De burgeragendering ondertekenen kan hier:
https://petities.nl/petitions/burgeragendering-energiezuiniger-nieuwbouw-in-utrecht?locale=nl
Vergeet niet ook je adres en geboortedatum in te vullen anders telt je ondertekening niet mee.

Warmteverlies van stadsverwarming

Het wordt vaker gezegd dat je niet moet willen dat er water met een hoge temperatuur door de stad gejaagd wordt om de huizen te kunnen verwarmen. Dat heet dan “Russische toestanden”. Maar feit is dat dat in Utrecht nog steeds gebeurt en voorlopig ook zal blijven gebeuren. Maar hoeveel warmte gaat hier nu mee verloren ?

Daarvoor is een eenvoudige rekenmethode ontwikkeld. In onderstaand voorbeeld wordt voorgerekend dat er 12 GJ per jaar per woning verloren gaat. Deze berekening is gebaseerd op een warmtenet met een aanvoer temperatuur van 70° en retour van 40°.

Het Utrechtse stadsverwarmingsnet heeft echter een aanvoertemperatuur die ligt tussen de 90° en 110°. Daardoor zal dit warmteverlies in Utrecht nog flink hoger zijn en per aangesloten woning ca 20 GJ per jaar bedragen.
Maar hoeveel is nu 20 GJ aan warmte ? Als je deze hoeveelheid zou moeten opwekken met een moderne gasketel dan heb je daarvoor ruim 550 m3 aardgas nodig. Dit is dan ook een van de redenen dat je voor stadsverwarming een hoog vastrecht moet betalen. Je moet immers ook betalen voor de warmte die onderweg verloren gaat.

 

Wethouder jokt voor 3 windmolens

Onlangs heeft wethouder Van Hooijdonk met een leugen de gemeenteraad ontraden om voor een motie te stemmen van 5 oppositiepartijen. De motie ging over het niet meer accepteren van de kwaliteitsverklaring van Eneco stadsverwarming.

Ze beweert verschillende dingen die niet waar zijn, maar de belangrijkste is dat de kwaliteitsverklaring geen invloed meer zou hebben op nieuwbouw woningen. Dat heeft het natuurlijk nog steeds want anders zouden ze wel afgeschaft zijn.

Maar hoeveel extra CO2 uitstoot gaat deze leugen nu opleveren ?
Utrecht wil 60.000 woningen gaan bouwen. Nieuwbouwwoningen worden niet meer op aardgas aangesloten. Als we dan eens aannemen dat de helft (30.000 woningen) aangesloten gaat worden op stadsverwarming. Per woning geeft een woning zonder kwaliteitsverklaring ca 500 kg per jaar minder CO2 uitstoot en ca. 1500 kWh minder elektriciteit op de meter.
In totaal levert dit sommetje dan een misgelopen emissiereductie op van 15.000 ton CO2 per jaar en 45 GWh aan elektriciteitsbesparing.
Ter vergelijking: de 8 windmolens die in polder Rijnenburg gebouwd gaan worden leveren per stuk ca 15 GWh per jaar, dus dan zouden er in principe 3 molens minder gebouwd kunnen gaan worden.

Van Hooydonk blijft voor accepteren kwaliteitsverklaring

Utrecht wil de komende jaren 60.000 woningen gaan bouwen. Deze woningen kunnen niet meer op het gas aangesloten worden. Ze zullen in hoofdzaak verwarmd moeten worden door warmtepompen of stadsverwarming, Ten behoeve van de bouwvergunning kan er voor stadsverwarming gerekend worden met een zgn. kwaliteitsverklaring waarbij uitgegaan wordt van een fictief hoog rendement en waardoor de keus voor stadsverwarming veel aantrekkelijker lijkt te zijn dan in werkelijkheid het geval is.

Rekenen met een hoog rendement voor stadsverwarming betekent dat de projectontwikkelaar minder hoeft uit te geven aan bijv. zonnepanelen om aan de steeds strengere eisen te voldoen voor energiezuinigheid. Dat is fijn voor de projectontwikkelaar, maar kost de bewoner rond de 600 euro per jaar extra voor energie en geeft ook flink veel extra CO2 uitstoot.

Hoe hoog het fictieve rendement is van de stadsverwarming berekent Eneco zelf en de berekening is niet openbaar. Eneco berekent dan een fantastisch rendement van ca. 200%, wat betekent dat er twee keer zoveel energie uit de stadsverwarming komt als er in de vorm van gas en biomassa in gestopt wordt. Ze mogen dat doen omdat het verbranden van bomen zgn. CO2 neutraal is.

Bij meerdere gelegenheden heeft het college verklaard af te moeten gaan op de verklaring die Eneco zelf heeft opgesteld over dat fantastische rendement van de stadsverwarming. Want, zo voert het college aan, die zelf opgestelde kwaliteitsverklaring van Eneco is geaccepteerd door het zogenaamde Bureau Controle en Registratie Gelijkwaardigheidsverklaringen (BCRG).

Wat het college beweert is volstrekt in strijd met de waarheid. Het BCRG is een private club en maakt geen deel uit van de overheid. Het heeft dus geen enkele officiële bevoegdheid. Het BCRG zelf schrijft :
“De gemeente moet een CE-markering accepteren maar bepaalt uiteindelijk zelf als bevoegd gezag of ze een gecontroleerde kwaliteitsverklaring of gelijkwaardigheidsverklaring accepteert of niet. Dit is haar eigen verantwoordelijk”1

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (wél een dienst van de overheid) schrijft: De gemeente bepaalt uiteindelijk zelf of ze een (gecontroleerde) kwaliteitsverklaring accepteert of niet. Ze kunnen de databank gebruiken voor advies”.2 

De vraag of een gemeente verplicht is de gelijkwaardigheidsverklaring van Eneco te accepteren is inzet geweest in een geding dat bij de Raad van State heeft gespeeld. De Raad van State oordeelde dat de gemeente Nieuwegein zelf kon beslissen of ze de verklaring wel of niet accepteren. 3

Het college van B&W van Utrecht blijft beweren dat ze de kwaliteitsverklaring niet kunnen weigeren en kiest daarmee vóór de belangen van Eneco en vóór het verbranden van nog meer biomassa en tegen de belangen van bewoners en tegen een lagere CO2 uitstoot.
Binnenkort staat dit punt op de agenda van de raadscommissie. Het is op initiatief van de Partij voor de Dieren geagendeerd en zonder medewerking van de zogenoemde “groene” collegepartijen Groenlinks en D66.

Downloaden onderzoek accepteren kwaliteitsverklaring op woonlasten

Link naar verslag commissievergadering

1 https://docplayer.nl/54818810-Beoordelingssystematiek-gecontroleerde-kwaliteitsverklaringen-en-gecontroleerde-gelijkwaardigheidsverklaringen.html
2 Nederland https://www.rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-ondernemen/gebouwen/wetten-en-regels-gebouwen/nieuwbouw/energieprestatie-epc/kwaliteits-en-gelijkwaardigheidsverklaringen-epc.
3 https://www.raadvanstate.nl/@47873/200906294-1-h1/

 

Stadswarmte bevoordeeld 2

Schreven we in dit artikel al dat de acceptatie van de gunstige biomassa kwaliteitsverklaring van Eneco een voordeel oplevert voor de bouwer van een woning. Voor de bewoner ligt dat natuurlijk anders
Ten eerste is er het hoge vastrecht tarief van €480 per jaar voor een aansluiting op het warmtenet.
Daarnaast zal de bewoner van een woning met stadsverwarming die is berekend met de kwaliteitsverklaring minder opbrengst hebben van zonnepanelen. Dat verschil bedraagt ruim € 300 per jaar.
Dus ook al wordt gekozen voor stadsverwarming levert alleen al de acceptatie van de biomassa kwaliteitsverklaring een verhoging van de woonlasten voor de bewoner op van ruim € 300 per jaar, alleen maar omdat biomassa als een “duurzame” energiebron wordt gezien.
Als je een vergelijking maakt met een woning met stadswarmte (berekend met biomassa kwaliteitsverklaring) en een woning met een warmtepomp dan is de bewoner met stadswarmte zelfs € 600 per jaar duurder uit.

De gemeente Utrecht heeft in Schriftelijke vragen nogmaals bevestigd dat ze de biomassa kwaliteitsverklaring van Eneco blijven accepteren. Het is wel duidelijk dat dit uitpakt in het voordeel van de (sociale)
verhuurder en Eneco.
De huurder is per jaar ca € 300 tot € 600 duurder uit.

 

Disclaimer: voor de PV opbrengst wordt gerekend met 100% saldering

Stadswarmte bevoordeeld 1

Per 1 januari 2021 gaan er nieuwe eisen gelden voor de energie zuinigheid van nieuwbouw woningen (en andere gebouwen). Sinds ruim 2 jaar is het niet meer mogelijk om nieuw te bouwen woningen nog met aardgas te verwarmen. Voor het verwarmen van woningen zijn er dan eigenlijk nog maar 2 opties: een warmtepomp of stadsverwarming.
In Utrecht is er een stadsverwarmings netwerk. Deze stadsverwarming (ook wel stadswarmte genoemd) wordt voor een belangrijk deel gevoed met biomassa. Biomassa wordt door de overheid gezien als duurzame energie. Ook de gemeente Utrecht ziet dat zo, zoals onlangs weer bleek uit de antwoorden op Schriftelijke vragen over dit onderwerp. Als gevolg hiervan wordt de gunstige biomassa kwaliteitsverklaring die Eneco heeft opgesteld gewoon door de gemeente Utrecht geaccepteerd. En hierdoor pakt het voor de bouwer van een woning zeer gunstig uit als je kiest voor stadsverwarming in plaats van een warmtepomp.
Om het verschil duidelijk te maken hebben we een zgn. voorbeeldwoning genomen (rijtjeshuis, tussenwoning) en deze door gerekend met zowel stadsverwarming (met en zonder kwaliteitsverklaring) als met een lucht/water warmtepomp. Daarbij zijn alle ander variabelen (isolatiepakket, raamoppervlaktes etc.) gelijk gehouden. Om toch aan de nieuwe BENG eisen te kunnen voldoen zijn alleen het aantal m2 zonnepaneel verschillend gemaakt. Hiermee wordt inzichtelijk wat het verschil is tussen de 3 berekeningen:

woning met stadsverwarming met kwaliteits verklaring 8 m2 PV paneel

woning met stadsverwarming zonder kwaliteits verkl. 19 m2 PV paneel

woning met lucht/water warmtepomp 2 m2 PV paneel

Hieruit blijkt dat je met stadsverwarming, dankzij de gunstige biomassa kwaliteitsverklaring, veel minder zonnepaneel nodig hebt om toch aan de eisen te kunnen voldoen.
Voor ontwikkelaars van (sociale) huurwoningen wordt deze optie hiermee extra aantrekkelijk gemaakt. De bouwkosten per woning bij toepassing van stadsverwarming zijn nl. hierdoor enkele duizenden euro’s lager.