Maand: augustus 2015

“Hereby I hand over the energy plan we worked so hard on with 166 participants.”
Atmospheric description of the city talks on energy – council of Utrecht (Youtube)

The council of Utrecht decided to compete for the Eurocities Award 2015 for an ‘outstanding achievement’ in the field of citizen participation with the project ‘City talks on sustainable energy: the silent majority speaks’. The project was supported bij Ecofys (costs: 75.000 euro), belonging to Eneco Holding, a big supplier of energy, and took place in March and April 2015.

Ten thousand citizens got an invitation to join discussions on sustainable energy, to be held on three Saturdays (18 hours in total) and rewarded with a fee of 600 euros. About 900 citizens subscribed, 165 of whom were selected by lottery. The total costs of the project amounted to 437.865 euro.

According to alderman of the city of Utrecht Lot van Hooijdonk, the idea to select the participants by lottery was inspired by the Belgian author David Reybrouck’ s book Tegen verkiezingen (‘against elections’).

Reybrouck critizises the political system because it is dominated by a tiny, highly educated elite. Appointing representatives by lottery would be more democratic, as it would yield equal chances for the powerful position of for instance the membership of the city council.

Their was a lot of criticism on the project. For instance: being selected to join a discussion is not the same as being appointed for a powerful position. The power remains in the hands of the political elite. In case the discussion leads to conclusions that are not acceptable for the elite, they will easily be rejected. In other words, the city talks are a misleading application of Reybrouck’s idea.

Many criticisms refer to the fee for joining the discussions (600/18= 33 euros per hour). The criticism is that such a fee attracts participants who join in for the fee and not for the sake of sustainable energy. Such participants will agree to any conclusions, as long as they get paid. That the subscription of 900 citizens counts as a success, as alderman Van Hooijdonk claims, is questionable.

Also, there was much criticism on the information the participants were provided with by experts of the council. The municipal project team consisted of nearly 20 professionals and 15 Ecofys advisors. Participants were not invited to involve NGOs and experts of their own choice, especially NGOs with a critical attitude towards the council’s policy. Up to now, the council refuses to disclose the information (sheets) provided by the experts during the discussions. (The information was asked for on June 22nd 2015.)

One might wonder if alderman Lot van Hooijdonk’s choice for selection by lottery wasn’t in fact motivated by the wish to exclude the few well-informed citizens from the discussion, so as to impose the view of the council’s experts and those of allied companies on the participants, in order to make the silent majority express the view of the council’s experts without critical dissonances.

The expert of Ecofys did steer us a bit in ‘What is possible in every field’

On might also wonder if the discussions were not meant as a kind of office party in order to encourage the citizen’s trust in the council or as a happening to create the illusion of influence. The reports of the discussions, written by ‘energy journalist’ Rolf de Vos (who happened not to be an independent journalist, but a senior consultant of Ecofys) and published on the council’s website and on Youtube, focus exclusively on the outstanding atmosphere during the talks.

“Hereby I hand over the energy plan we worked so hard on with 166 participants.”

Finally, there was criticism on the energy plan resulting from the city talks. It contains mainly noncommittal intentions and the focus is on what citizens en companies should do to save energy. Not a word about the council’s ambitions to optimize accessibility of the city centre for cars, to expand asphalt and concrete at the cost of trees and green areas, to expand parking facilities close to the train station (located in the city centre), to stimulate the location of companies and office complexes in the inner city and to foster demolition and replacement of constructions built only 40 to 50 years ago. Obviously, the silent majority is not supposed to interfere with the council’s energy-intensive policy.

 Over de bomenkap Cremerstraat en Paardenveld

Cremerstraat

Als er een prijs zou bestaan voor de stad die het meeste bomen kapt, dan zou de gemeente Utrecht die overtuigend winnen. De gemeente beweert dat er per saldo meer bomen komen (momenteel zijn het er ca. 125.000), maar vermeldt daarbij niet dat de gemiddelde leeftijd steeds lager wordt: in 2009 was die 33 jaar, drie jaar later was die gedaald naar 27 jaar. Met andere woorden, de meeste bomen krijgen de tijd niet om volwassen te worden en steeds vaker moeten we het doen met jonge boompjes die uiteraard nauwelijks schaduw geven. En met elke volwassen boom die wordt gekapt verdwijnt weer een stukje habitat voor vleermuizen, vogels en andere dieren.

Van recente datum is de aanvraag voor een kapvergunning van Eneco voor het kappen van maar liefst 150 bomen.

Uiteraard werd de aanvraag gepubliceerd in de zomervakantie (de kans dat die gezien wordt is dan het kleinst), maar bovendien deugt de plaatsaanduiding niet. Als je de Cremerstraat bij de ‘officiële bekendmakingen’ in de gaten houdt zou je zo maar de aanvraag missen die Eneco gedaan heeft, waarvan verreweg de meeste bomen op de Cremerstraat staan en niet op de Galjoenstraat of het Cremerplein. Ronduit misleidend dus dat de gemeente in de bekendmaking de Cremerstraat zelf niet noemt.

De aanvraag is door Eneco gedaan ter vervanging van de leiding van de stadsverwarming. Die leiding zelf is het probleem niet, maar de ruimte die Eneco nodig meent te hebben voor werkruimte en opslag is zo aanzienlijk dat er 161 bomen gekapt moeten worden (waarvan 11 volgens de aanvraag niet kapvergunningplichtig zijn).

Volgens het groen herstelplan worden 104 van de 150 bomen waar een kapvergunning voor wordt gevraagd niet vervangen. Dat wordt dus een bijzonder kale boel op de Cremerstraat. En zonder schaduw in de zomer!

Het park langs de Cremerstraat wordt overigens ook bedreigd door de verdubbeling van het spoor. Dat wil zeggen, de verdubbeling op zich gaat niet ten koste van het park, maar wel de werkruimte die Prorail denkt nodig te hebben. Het besluit (‘tracebesluit’) om het spoor te verdubbelen is definitief. Uit de ingediende zienswijze blijkt dat de gemeente Utrecht niets gedaan heeft om te bewerkstelligen dat het park gespaard zou worden. Zie de grijze arcering op de samengestelde kaart

Paardenveld
Op 23 juli heeft de gemeente voor zichzelf een aanvraag kapvergunning ingediend voor 2 bomen. Uit de aanvraag kapvergunning blijkt dat de bomen weg moeten om plaats te maken voor de ‘stadsbioscoop’. Waarom die 2 bomen nu al gekapt zouden moeten worden is volstrekt onduidelijk. Immers de plannen voor deze ‘stadsbioscoop’ verkeren nog pas in het stadium van ontwerp bestemmingsplan Kade.

Utrecht geeft honderden miljoenen uit om de singelstructuur te herstellen. Een plan dat destijds aan het publiek verkocht is met het verhaal dat daardoor ook een parkachtige omgeving langs de singel zou kunnen worden gerealiseerd (zie de Maliesingel). Hard nodig, want er is maar weinig groen overgebleven (ook het Smakkelaarsveld heeft de gemeentelijke bouwwoede niet overleefd). Op het moment dat het singelplan dan werkelijkheid lijkt te worden, worden er meteen weer plannen gemaakt om stoere bomen (er staan er nog 7) die het begin zouden kunnen vormen van het beloofde park, om te hakken zodat er weer verdiend kan worden aan de verkoop van bouwrijpe grond.

Niemand begrijpt overigens waarom Utrecht nóg een stadsbioscoop nodig heeft nadat de gemeente bouwvergunningen heeft verleend voor de megabioscoop van de Jaarbeurs en de megabioscoop in het Leidsche Rijn Centrum. Kennelijk zijn de initiatiefnemers van deze ‘stadsbioscoop’ erin geslaagd GroenLinks en D66 van het grote belang ervan te overtuigen, want op voorstel van deze twee partijen vindt er 27 augustus een geheime voorlichting plaats aan de overige leden van de gemeenteraad. Daar mag het gewone volk dus niet bij zijn. Het is goed dat Van Mierlo dat niet meer hoeft mee te maken.

Wat er aan de hand is laat zich raden: die ‘stadsbioscoop’ moet door gedouwd worden. Daarvoor is nodig dat raadsleden alleen de ene kant van het verhaal horen (namelijk dat van de belanghebbende initiatiefnemers) en niet het verhaal van de concurrentie. De concurrentie mag er net als het gewone volk niet bij zijn en niemand mag weten wat die initiatiefnemers de gemeenteraad gaat proberen wijs te maken.

Bovendien is het nodig zo snel mogelijk alvast wat bomen te kappen. Immers, als die bomen alvast weg zijn leggen ze geen gewicht meer in de schaal bij de besluitvorming over het bestemmingsplan Kade (de ‘stadsbioscoop’). Volgens het ontwerpbestemmingsplan moeten er trouwens 7 bomen weg, maar om nu al een aanvraag te doen om 7 bomen te kappen zou misschien teveel verontwaardiging oproepen en daarmee de kans op de ‘stadsbioscoop’ verkleinen.

Kortom: onwelriekende dorpspolitiek. Ooit diende GroenLinks de motie in ‘Kappen met kappen’. Dat was om het kappen van bomen vooruitlopend op het onherroepelijk worden van bouwvergunning en bestemmingsplannen te verhinderen. Maar toen zat GroenLinks nog in de oppositie. Die motie haalde het niet. De motie die het wel haalde was ‘Kappen met kappen III’ (ingediend door de PvdA). Daarin stond dat er niet gekapt mocht worden zolang er geen ‘bruikbare’ bouwvergunning was. Dat is een verleende bouwvergunning waartegen beroep tegen kan worden ingesteld. Maar daarvan is in dit geval nog lang geen sprake. Zie het onderstaande stukje tekst (van de SP-website).

plankaart kapverg. paardenveld

In 1974 publiceerde Iwan Illich ‘Energy and Equity’. Daarin zet hij uiteen waarom een groeiend energieverbruik samen gaat met steeds meer ongelijkheid en armoede.

Omdat een groeiende energieverbruik leidt tot meer CO2-uitstoot en dus meer klimaatopwarming, gaan CO2-uitstoot en klimaatopwarming dus óók samen met meer armoede en ongelijkheid.

Ongelijkheid en armoede moeten sowieso bestreden worden. Alle mensen hebben immers recht op een menswaardig bestaan en daar komt niets van terecht als steeds meer rijkdom terecht komt bij een kleine groep rijken.

Maar armoede en ongelijkheid moeten dus ook bestreden worden omdat die een groeiend energieverbruik en dus klimaatopwarming in de hand werken. Waarom is dat zo?

De energie die wij gebruiken wordt zo goedkoop geproduceerd dat wij er steeds meer van gaan gebruiken. Dát de energie zo goedkoop kan worden geproduceerd heeft twee oorzaken.

De eerste is dat bij de productie van energie sprake is van veel ‘externe’ kosten die niet in de prijs van de energie wordt meegenomen. De tweede is bijvoorbeeld dat arbeiders die betrokken zijn bij het delven van grondstoffen enorm worden uitgebuit.

Om met de ‘externe’ kosten te beginnen. Steenkool is nog steeds een belangrijke grondstof bij de productie van elektriciteit. Bij de verbranding van steenkool komt veel CO2 vrij. Die wordt niet netjes opgevangen, maar gedumpt in de lucht. Dat scheelt in de kosten. De kosten die niet worden betaald door de CO2 gewoon in de lucht te dumpen zijn de ‘externe’ kosten: de kosten van de opwarming van het klimaat, die vroeg of laat toch moeten worden betaald.

Dát centrales over goedkope steenkool kunnen beschikken komt onder andere door de ‘bloedkolen’ uit Colombia, waar het bloed aan kleeft van uitbuiting en grove schending van mensenrechten. Volgens PAX (waarin Pax Christi en het IKV zijn opgegaan) zijn in Colombia 55.000 boeren van hun land verdreven, waarbij 3000 doden vielen. (*)  NUON en ESSENT betrekken bloedkolen uit Colombia en zijn niet bereid om daarmee te stoppen. Ook E.ON, Electrakabel en Delta maken gebruik van bloedkolen.

Zouden de boeren in Colombia niet van hun land verdreven worden en zouden de arbeiders in de mijnen in Colombia het uurloon en de arbeidsomstandigheden krijgen die wij in Nederland voor onszelf normaal vinden, dan zouden de kolen uit Colombia een stuk duurder én onze energierekening een stuk hoger zijn. Zó hoog dat wij alles zouden doen om juist minder energie te gaan gebruiken.

Wat voor de bloedkolen uit Colombia geldt, geldt voor alle producten die wij spotgoedkoop kunnen kopen doordat ze goedkoop geproduceerd worden in arme landen door zowel de natuur als de lokale bevolking uit te buiten.

Wie zich sterk wil maken tegen toenemend energiegebruik en opwarming van het klimaat, tegen armoede en tegen schending van mensenrechten in Colombia en waar dan ook is het heel eenvoudig om actie te ondernemen.

Koop zo min mogelijk elektrische apparaten (ook geen elektrische fietsen en auto’s). Haal je stroom niet bij NUON en ESSENT en andere energieleveranciers die aan bloedkolen verdienen. Koop geen producten waarvan de productie op uitbuiting is gebaseerd. Bovendien: wat niet gekocht wordt hoeft ook niet te worden geproduceerd en dat scheelt energie.

(*) http://www.paxvoorvrede.nl/wat-wij-doen/campagnes/stop-bloedkolen
Zie ook: http://www.wijstoppensteenkool.nl/